Aktif fay hatları üzerinde yer almasından dolayı Türkiye deprem ülkesi olarak bilinmektedir. Bu durumu geçmişten bugüne yaşanan depremler de acı bir şekilde ortaya koymuştur. En son olarak Kahramanmaraş depremlerinden sonra Türkiye’de ulusal yas ilan edildi ve bu depremin yaraları sarılmaya çalışılıyor.
Kahramanmaraş’ta dahil olmak üzere 10 ilde büyük hasarların oluşması sonucunda Türkiye milli yas ilan etti. Yaşanılan 7,7 ve 7,6’lık iki farklı depremin ardından binlerce bina yıkıldı veya kullanılamaz hale geldi. Bunun yanında enkaz altından insanları çıkarma çalışmaları henüz sonlanmasa da şu anda dahi enkaz altından çıkarılan ölü ve yaralı sayısı binler ile anılmakta. Ölü sayısı şu anda 30.000 civarına yaklaşırken, yaralı sayısı da 100.000 kişiye doğru ilerlemektedir. Tüm bunlar yaşanırken Cumhurbaşkanı kararı ile 6-12 Şubat tarihleri arasında 7 gün boyunca sürecek olan milli yas ilan edildi.
Yazımız içerisinde milli yas nedir? Türkiye’de geçmişten bugüne hangi sebepler ile yas ilan edildi? Bu gibi sorunların tamamını yazımız içerisinde bulabileceksiniz.
Milli Yas Nedir?
Milli yas veya ulusal yas olarak ülkenin tamamını tarafından yaşanan olayların hatırlandığı günlerdir. Bu yasların ilan edilmesi için ülkede doğal afet, kaza, savaş veya terör saldırıları gibi nedenlere bağlı olarak, yaşanılan acılar sonucunda ülkenin büyük üzüntü duyduğu durumlar halinde yas ilan edilir. Bu zamanlarda ülke genelinde bayraklar yarıya indirilir ve saygı duruşları ile yasın ilan edilmesine neden olan olayda ölen kişiler anılır.
Geçmişten Bugüne Ülke Tarihindeki Yaslar
Geçmişten bugüne ülke tarihindeki yasların tamamı Türkiye’de yaşanan olaylardan olmak zorunda değildir. Farklı bir ülkede yaşanan depremden dolayı yas ilan edilebileceği gibi aktif fay hatları üzerinde olan Türkiye deprem sonucunda ağır kayıplar verdiği zaman da yas ilanı olabilir. Tüm bunların yanında önemli kişilerin ölümünden sonra da ulusal yas ilan edilebilir.
1938 Yılı Atatürk’ün Vefatı
Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasını sağlayan kişi olan Mustafa Kemal Atatürk 21 Kasım 1938 yılında ölmüştür. Bu vefat haberi ile tüm ülkedeki resmî kurumlar kapatıldı ve okullar tatil edildi.
1973 Yılı İsmet İnönü Vefatı
Türkiye deprem ve diğer doğal afetler ile yas ilan ettiği kadar, önemli isimlerin vefatı ile de ülkede yas ilan etmiştir. Bu isimlerden birisi de ismet İnönü olmuştur. Türkiye’nin ikinci Cumhurbaşkanı olan ve 25 Aralık 1973’te vefat eden İnönü için bayraklar yarıya indirilmiştir.
1989 Yılı Ayetullah Humeyni’nin Vefatı
Yas ilanının olunması için olayın mutlaka Türkiye’de yaşanmış olması gerekmemektedir. Bunu gösteren durumlardan birisi de İran İslam Devrimi Ruhani Lideri 3 Haziran 1989’da vefat ettikten sonra Türkiye’nin yas ilanını örnek gösterebiliriz.
1993 Yılı Turgut Özal’ın Vefatı
Türkiye’nin sekizinci Cumhurbaşkanı olan ve halk tarafından çok sevilen Turgut Özal, 17 Nisan 1993 yılan da vefat edince ülke genelinde 3 gün boyunca ulusal yas ilan edilmiştir.
2005 Yılı Papa İkinci Jean Paul’un Vefatı
2 Nisan 2005 Tarihinde toplanan vefatı ile Türkiye’de bayraklarını yarıya indirerek ulusal yas ilan etmiştir.
2011 Yılı İkiz Kulelere Saldırı
11 Eylül 2011 yılında Amerika’da gerçekleşen ve tüm dünyanın gündemine oturan saldırı sonrasında Türkiye’de de milli yas ilan edildi.
2011 Yılı Japonya Tohoku Depremi ve Tsunami
Türkiye’de deprem ile birçok kez zor durumda kalmış ve birçok canını bu depremlerde kaybetmiştir. Aynı şekilde dünyanın dört bir yanında deprem geçmişten bugüne etkisini kimi zamanlar çok şiddetli göstermekte ve can kayıplarına neden olmaktadır. Bunlardan birisi de 11 Mart 2011 yılında yaşanan Japonya’daki depremdir. Aynı zamanda bu depremden sonra tsunami meydana gelmiş ve çok sayıda insanın vefat etmesine neden olmuştur. Türkiye’de bu acıyı paylaştığını göstermek adına milli yas ilan edilmiştir.
2012 Rauf Denktaş’ın Vefatının
Rauf Denktaş’ta Türkiye’de yaşamayan yalnız Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin Cumhurbaşkanı olan bir kişi olması nedeni ile 13 Ocak 2012’de vefatının ardından Türkiye genelinde 4 günlük ulusal yas ilan edilmiştir.
2014 Yılı Soma Maden Faciası
Ülkede yaşanan acılar kimi zaman üzerinden kaç yıl geçerse geçsin hafızalardan silinmiyor. Bunlardan birisi de 2014 yılında meydana geldi. Tamı tamına 3 kere milli yas ilan edildi. 301 kişinin vefatıyla sonuçlanan Manisa’nın soma ilçesindeki maden faciası ile bugün dahi akla geldikçe üzülmemek elde değildir.
2014 Filistin Koruyucu Hat Operasyonu
8 Temmuz 2014 Yılında meydana gelen ve 1800’den fazla Filistinlinin vefat etmesiyle sonuçlanan Gazze saldırısından sonra Türkiye 3 gün boyunca ulusal yas ilan etmiştir.
2014 Yılı Pakistan Saldırısı
2014 yılında Pakistan’ın Peşaver kentine düzenlenen saldırıdan sonra birçok insan vefat etti. Bunun ardından Türkiye’de yas ilan edilmiştir.
2015 Yılı Suudi Arabistan Kralı Vefatı
Suudi Arabistan kralı Abdullah Bin Abdülaziz El Suud’un 24 Ocak 2015’te vefatı sonrasında, Türkiye yas ilan etmiştir.
2015 Yılı Süleyman Demirel’in Vefatı
Geçmişten bugüne Türkiye’de yaşanan milli yaslar, yazımız içerisinde yer alan bir diğer isim Süleyman Demirel’dir. 17 Haziran 2015 yalın da ölen ve Türkiye’nin eski Cumhurbaşkanları arasında yer alan Süleyman Demirel’in ölümü sonrasında 3 günlük yas ilan edilmiştir.
2015 Ankara Garı Saldırısı
Türkiye deprem ile mücadele ettiği kadar, geçmişten bugüne terör saldırıları ile de çok fazla canı yitirmiştir. Bu saldırılardan birisi de 10 Ekim 2015 yılında gerçekleşmiş ve bu saldırı sonucunda 109 kişi şehit olmuştur.
2016 Yılı Havalimanı Saldırısı
28 Haziran 2016 yılında Atatürk Havalimanı’nda meydana gelen saldırı sonucunda 45 kişi vefat etmiştir. Bu olay sonrasında Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ve Türkiye’de yas ilan edilmiştir.
2016 Yılı Beşiktaş Stadına Terör Saldırısı
10 Aralık 2016 yılında Beşiktaş’ın Vodafone Park stadında yapmış olduğu maç sonrasında seyirciler stattan çıkarken terör saldırısı meydana gelmiştir. Bu saldırı güvenlik güçlerine yönelik olarak gerçekleşmiş ve saldırı sonucunda 39’u emniyet personeli olmak üzere toplamda 46 kişi hayatını kaybetmiştir.
2017 Yılı Mısır Sina Camii Saldırısı
24 Kasım 2017 yılında meydana gelen ve mısırdaki Sinan camiine yapılan saldırı ile 309 kişi hayatını kaybetmiştir. Bu saldırı sonrasında Türkiye’de bir günlük yas ilan edilmiştir.
2018 Yılı Gazze Sınır Protestoları
İsrail’in Gazze’ye saldırıları her zaman olsa da kimi zaman bu saldırıların şiddeti artmaktadır. Gazze sınır protestolarında ise yapılan müdahale ağır oldu ve birçok Gazeli hayatını kaybetti. Bu olayın ardından Türkiye’de 3 gün boyunca yas ilan edildi.
2023 Yılı Kahramanmaraş Depremleri
Türkiye’de terör saldırıları gibi depremler de kimi zaman birçok vatandaşın vefat etmesine neden olmaktadır. Türkiye deprem ülkesi olması dolayısı ile yaşanılan bazı depremler sonucunda yapılan evlerin de sağlam olmaması sebebi ile ağır bedeller ödemektedir. Bunlardan birisi de kısa bir süre önce Kahramanmaraş’ta yaşanan 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki depremler sonucunda birçok binanın yıkılması ile meydana gelen vefatlar sonucunda olmuştur. Türkiye bu depremler sonrasında dördüncü seviye alarm vermiş ve bölgede OHAL ilan etmiştir. Aynı zamanda 7 günlük milli yasta ilan etmiştir.
Türkiye deprem ülkesi olduğu için bu depremlerin devam etmesi beklenmektedir. Bundan dolayı geç kalınmadan, henüz kırılmadığı tespit edilen fay hatlarında yaşanacak depremlerden önce binaların sağlamlaştırılması gerekmektedir. Türkiye’de yaşanan depremlerde gerekli tedbirler alındığı takdirde Japonya’da olduğu gibi daha az can kayıpları ile yaşanılan depremler atlatılabilir.
